Ο χάρτης δεν είναι η ίδια περιοχή
Όλοι ερμηνεύουμε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας μέσω
των πέντε αισθήσεων. Αυτά που πιστεύετε για ό, τι βλέπετε, ακούτε ή αισθάνεστε,
βασίζονται στις δικές σας προσωπικές εμπειρίες της ζωής, που φιλτράρουν
οποιαδήποτε πληροφορία προσλαμβάνετε μέσω των αισθήσεων. Αυτό που φαίνεται καλό
για σας, πιθανόν να μη φαίνεται καλό για μένα. Αυτό που είναι χρήσιμο για μένα,
μπορεί να είναι άχρηστο για σας. Η μοναδικότητα της προσωπικής ερμηνείας αυτών
που συμβαίνουν γύρω μας, δημιουργεί για τον καθέναν από εμάς έναν προσωπικό
νοητικό χάρτη. Ο προσωπικός αυτός χάρτης αποτελεί την πραγματικότητα μας - την
κατανόηση, τη συνείδηση μας. Ο χάρτης σας, όμως, είναι διαφορετικός από τον
δικό μου. Βλέπουμε τα πράγματα διαφορετικά και κανένας από αυτούς τους χάρτες
δεν αποτελεί την αντικειμενική πραγματικότητα. Αυτό σημαίνει ότι οι προσωπικοί
μας χάρτες δεν είναι η ίδια η περιοχή του εξωτερικού αντικειμενικού κόσμου.
Αποτελούν απλά υποκειμενικές ερμηνείες του.
Κανείς από μας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κατέχει
την αντικειμενικότητα. Είναι γεγονός πως όλοι φιλτράρουμε τα γεγονότα και τις
περιστάσεις διαφορετικά. Διαθέτουμε διαφορετικά πιστεύω για ένα πλήθος
καθημερινών πραγμάτων. Έχουμε διαφορετικούς χάρτες για την ίδια περιοχή.
Αν και η μεταφορά αυτή φαίνεται απλή, οι επιπτώσεις
της είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Ευθύνεται για όλους τους πολέμους και τη
μιζέρια, που οφείλεται στους διαφορετικούς χάρτες της ίδιας περιοχής.
Ταυτόχρονα όμως, ανοίγει το δρόμο στη δυνατότητα κατανόησης των αντιλήψεων των
άλλων ανθρώπων, και στα τεράστια οφέλη μιας καλύτερης επικοινωνίας.
Κατανοώντας τη διαφορά ανάμεσα στο δικό σας χάρτη
και των άλλων, όχι μόνον αποφεύγετε τη σπατάλη χρόνου και προσπάθειας που
συνεπάγεται η κακή επικοινωνία, αλλά ταυτόχρονα, βλέπετε πώς αντιδρούν οι άλλοι
και επομένως πως μπορείτε να τους επηρεάσετε, για να σας βοηθήσουν στους
στόχους σας.
Αν και η συμπεριφορά μας φαίνεται πολλές φορές στους
άλλους ανάρμοστη, παράλογη ή περίεργη, είναι πάντα λογική μέσα στο πλαίσιο του
δικού μας νοητικού χάρτη. Στα πλαίσια της προσωπικής μας περιορισμένης αντίληψης
της πραγματικότητας, είναι γεγονός πως κάνουμε πάντα αυτό που θεωρούμε
καλύτερο.
Πίσω από κάθε συμπεριφορά υπάρχει
πάντα μια θετική πρόθεση.
Ο NLP κάνει έναν διαχωρισμό ανάμεσα στην συμπεριφορά
και στις προθέσεις μας: Ανάμεσα σε αυτό που κάνουμε και σ' αυτό που θέλουμε να
επιτύχουμε. Πίσω από οτιδήποτε κάνουμε, υπάρχει πάντα μια θετική πρόθεση. Ο
καθένας από τους στόχους που θέτουμε είναι θετικός και έχει σημασία για μας,
ανεξάρτητα με αυτό που μπορεί να πιστεύουν οι άλλοι. Ακόμα και πράξεις όπως το κάπνισμα,
κρύβουν πολλές φορές θετικές προθέσεις - πιθανόν την επιθυμία να χαλαρώσουμε ή
να γίνουμε αποδεκτοί από κάποιο ορισμένο κοινωνικό περιβάλλον.
Για να δώσουμε ένα άλλο παράδειγμα, ένας άνθρωπος
που περνά πολύ λίγο χρόνο με την οικογένεια του, πιθανόν να πιστεύει πως
εργάζεται για το καλό τους, προσπαθώντας σκληρά να αποκτήσει κάποιο εισόδημα,
να επεκτείνει την καριέρα του και να εξασφαλίσει κατ' αυτόν τον τρόπο το μέλλον
τους. Όσο και αν οι άλλοι πιστεύουν ότι η συμπεριφορά του είναι λανθασμένη, η πρόθεση
του είναι θετική. Οι προθέσεις μας σε συνειδητό επίπεδο είναι πολλές φορές
ασαφείς και, όπως στην περίπτωση του καπνίσματος, πολύπλοκες, ακόμα δε και
αλληλοσυγκρουόμενες. Αν αφιερώσουμε όμως λίγο χρόνο για να σκεφτούμε, μπορούμε
συνήθως να εντοπίσουμε τις προθέσεις πίσω από κάθε συμπεριφορά. Κατανοώντας την
αρχή αυτή, έχουμε τη δυνατότητα να απαλλαγούμε από ανεπιθύμητες συμπεριφορές,
όχι μέσα από την προσπάθεια και την άσκηση της θέλησης, αλλά μέσα από την
αναγνώριση της θετικής πρόθεσης και την επιλογή άλλων τρόπων ικανοποίησης. Συνήθως
δε. υπάρχει πάντα κάποιος άλλος καλύτερος τρόπος, για να ικανοποιήσουμε μία
πρόθεση
Η
επιλογή είναι πάντα καλύτερη από τη μη επιλογή
Η δυνατότητα επιλογών σημαίνει μεγαλύτερη ελευθερία
δράσης και περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουμε αυτό που επιθυμούμε. Στόχος
του NLP είναι η διεύρυνση των επιλογών ή ιδεών. Συχνά μας εκπλήσσουν οι
ιδιοφυείς ιδέες που γεννιούνται στο μυαλό μας, όταν βρίσκεται σε μια
δημιουργική διανοητική κατάσταση. Οι δημιουργικές αυτές στιγμές μπορούν να
συμβούν οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας - στο ντους, ενώ οδηγείτε ή ακόμα και
όταν ξυπνάτε στη μέση της νύχτας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τα
προβλήματα μας και μας υποδεικνύουν επιλογές.
Σύμφωνα με τον NLP, μία μόνον επιλογή δεν είναι
επιλογή.
Δύο επιλογές σημαίνουν δίλημμα, τρεις ή περισσότερες
επιλογές, σας δίνουν την ελευθερία να επιτύχετε τους στόχους σας, κατά τον
καλύτερο τρόπο.
Το μήνυμα του τρόπου επικοινωνίας
σας, είναι η αντίδραση που προκαλεί
Εάν μία επικοινωνία δεν παράγει το επιθυμητό αποτέλεσμα, ενστικτωδώς τείνουμε να κατηγορούμε τον αποδέκτη. «Ούτε που μ' ακούει.» «Τα αναφέρω όλα ξεκάθαρα πάνω σ' αυτό το χαρτί.» Αντιστρέφοντας τη μεταφορά που κάναμε προηγουμένως, υποθέτουμε ότι ο χάρτης μας είναι ο ίδιος με αυτόν του άλλου ατόμου - και το μήνυμα που προσπαθούμε να μεταδώσουμε, ανεξάρτητα από την απλότητα και καθαρότητα του κατά την άποψη μας, αντανακλά αυτή τη λανθασμένη αντίληψη, θα πρέπει επίσης να έχουμε πάντα υπόψη ότι. εκτός από το βασικό μήνυμα, ο τόνος της φωνής και η γλώσσα του σώματος προδίδουν τα συναισθήματα, τις στάσεις και τις πεποιθήσεις μας (τον προσωπικό μας χάρτη), αποτελούν δε, όλα μαζί, μέρος οποιασδήποτε επικοινωνίας. Έτσι, δεν είναι να απορεί κανείς για όλο αυτό το πλήθος των παρεξηγήσεων και για την κατάρρευση της επικοινωνίας.
Μια εναλλακτική προσέγγιση της επικοινωνίας είναι να
θεωρήσουμε το αποτέλεσμα (οποιοδήποτε και αν είναι) απλά σαν πληροφορία. Έτσι
μπορούμε να αλλάξουμε συμπεριφορά όσες φορές χρειάζεται, μέχρις ότου επιτύχουμε
το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτή η στάση, κρατάει απέξω το συναίσθημα ή τη σχέση
και επικεντρώνει τον νου μας στην πραγματική σημασία της επικοινωνίας - που
είναι η παραγωγή κάποιου επιθυμητού αποτελέσματος. Παρ' όλο που η μέθοδος της
δοκιμασίας και του λάθους είναι χρονοβόρα και επιβαρύνει αυτόν που επικοινωνεί
με πολλές ευθύνες, η προσπάθεια τουλάχιστον δεν πάει χαμένη. Στο τέλος
επιτυγχάνουμε πάντα την πραγματοποίηση των προθέσεων μας. Η διαδικασία της
επικοινωνίας αποτελεί απλά μέσο για την επίτευξη κάποιου σκοπού - και σαν τέτοιο,
μπορεί να αλλάξει ή να καταργηθεί, εάν απαιτείται. Όμως η πρόσθετη σκέψη που
κάναμε για να επικοινωνήσουμε είναι μια επένδυση, αφού αυτά που μαθαίνουμε μέσα
από «την αρνητική αντίδραση» θα αποκτήσουν σίγουρα αξία για το μέλλον.
Αποκτήστε επομένως τη διάθεση να αλλάξετε. Εάν εξακολουθήσετε να κάνετε αυτά
που πάντα κάνατε, θα εξακολουθήσετε να παίρνετε αυτά που πάντα παίρνατε!
Έτσι μαθαίνουμε σταδιακά να μεταδίδουμε τα μηνύματα
μας, να κάνουμε και να λέμε αυτά που θα μας δώσουν τα καλύτερα επιθυμητά αποτελέσματα.
Σύντομα θα γίνουμε άριστοι στην επικοινωνία, και θα μάθουμε να είμαστε ικανοί
στο να κατακτάμε τους στόχους μας. Επίσης, η αντίληψη αυτή της επικοινωνίας,
μας δίνει τη δύναμη και τις εναλλακτικές επιλογές ώστε να μη βρισκόμαστε πια
στο έλεος των διαφορετικών αντιλήψεων και πεποιθήσεων των άλλων ανθρώπων. Βέβαια,
η δύναμη αυτή συνοδεύεται πάντα από την ευθύνη των ίδιων μας των πράξεων,
προκειμένου να επιτύχουμε αυτά που θέλουμε. Θα πρέπει επίσης να θυμάστε ότι
είναι ευκολότερο να αλλάξετε τον εαυτό σας, παρά τους άλλους. Το μέτρο λοιπόν
της επιτυχημένης επικοινωνίας είναι το εξής: Ανεξάρτητα από τις λέξεις που
χρησιμοποιείτε ή το μέσον ή τα τεχνολογικά βοηθήματα, η αποτελεσματική
επικοινωνία κρίνεται από την επιτυχή της έκβαση.
Δεν υπάρχει
αποτυχία, υπάρχει μόνον αντίδραση
Όταν τα πράγματα δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα,
τείνουμε όλοι να πιστεύουμε πως έχουμε αποτύχει. Η αντίληψη όμως του NLP είναι
πως οτιδήποτε συμβαίνει, δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό. είναι απλά μια
πληροφορία. Αν κατά το χρόνο που μαθαίνετε να οδηγείτε μπερδέψετε τις ταχύτητες,
αυτό δεν σημαίνει πως αποτύχατε σαν οδηγός - σημαίνει απλά ότι μάθατε τα
αποτελέσματα της αλλαγής της ταχύτητας κατά έναν ορισμένο τρόπο, αλλάξατε
κατόπιν τη συμπεριφορά σας και επωφεληθήκατε ανάλογα. Χρησιμοποιήσατε την
πληροφορία ή την αντίδραση, προκειμένου να βελτιωθείτε. Η διαφοροποίηση αυτή
είναι σημαντική, γιατί η αίσθηση της αποτυχίας (χαρακτηριστικό του προσωπικού σας
χάρτη και όχι της πραγματικότητας) και το χαμηλό επίπεδο αυτοεκτίμησης που δημιουργεί,
θα επηρεάζει πάντα τη συμπεριφορά σας αρνητικά. Η αποτυχία και το μειωμένο
επίπεδο αποτελεσματικότητας γίνεται ένας υποσυνείδητος υποκειμενικός στόχος.
Όταν αυτή καθ' εαυτή η αντίληψη της αποτυχίας εξαφανίζεται από τον προσωπικό
σας χάρτη, ανοίγονται μπροστά σας ένα πλήθος νέων δυνατοτήτων. Συνεχίζετε να
προσπαθείτε, ακόμα και όταν οι άλλοι σταματούν.
 |
| Νικος Βαγιακάκος, Αλφάβητο Ζωής |
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου